Moitos dos nosos muiños están a piques de desaparecer, por abandono das aldeas, dos cultivos tradicionais de cereais -trigo e centeo-, ou polo aumento do terreo adicado a pastos pola mellora da cabana gandeira, ... en fin estas humildes edificacións foron esquencendose ó longo do século XX.
Na porta daquel muíño,
hai dúas pedras de asento,
unha é para namorar,
e outra pra pasa-lo tempo.
No interior do muiño todavía se poden apreciar os distintos elementos que o compoñen.
O Rodicio
Á porta do muíño vello púxenme a pensar,
nas voltas que dá o rodicio,
e aínda nas que ten que dar.
Á porta do muíño vello púxenme a pensar,
nas voltas que dá o rodicio,
e aínda nas que ten que dar.
Muíño de peza
de son cantareiro
morriches de fame
sorriches de pena
meu muíño albeiro
Como se pode apreciar nestas imaxes. "Andando gaña o muíño, que parado está perdido "
Neste rego chegou haber catro muiños, pero o único que se conserva ben e este, o muiño de parceiros de Labrada e Pesegueiro, chamase asi por ser de varios co-propietarios que participaron na súa construcción e mantemento. É un muiño de pequeno tamaño, a construcción é boa. Os muros están feitos có habitual cachote, e o tellado, en bastante bo estado, a dúas augas recuberto con lousa.
No mapa podedes ver dentro do 0 onde se atopa o muiño.
Imos baixar, ¿vides?
O peor é chegar a el, o camiño de baixada desde Pesegueiro é bastante escarpado, chegase millor desde Labrada, a baixada e mais curta e suave.
No muíño fan cantigas,
no muíño fan concellos,
no muíño fanse amores,
e contan contos os vellos.
Unha noite no muíño
unha noite non é nada
unha semaniña enteira
eso si que é muíñada.
Reseñar que Os muíños, (a maioría dedeles) como núcleo das relacións sociais da parroquia
Se tivo importancia relevante no económico, non menos a posuíu no social, posto que se converteu no verdadeiro núcleo sobre o que viraban as relacións da xente da parroquia, aldea ou lugar, fundamentalmente da mocidade,
Os veciños debían acudir necesariamente ao muíño con asiduidade. Así, mentres se procedía á tarefa de moer, enchíanse os tempos de espera con actividades de lecer; bailes, cánticos, relatos de historias, lendas, anécdotas, xogos, etc., (muíñadas ou foliadas cando interviña a gaita). Dado que polo día o campesiño e a súa familia dedicábanse ás faenas da terra, a noite constituía o único tempo libre de que dispoñían para moer, de modo que eran frecuentes as reunións entre os usuarios. Estas podían prolongarse ata o día e adquirían carácter festivo (leria e troula en galego), nas que os mozos e mozas representaban un papel predominante.
De todo isto, quizais o máis significativo é que o baile galego por excelencia, a muiñeira, adopta esta alusión tan connotativa, á vez que se danza en sentido circular semellando a rotación da moa do muíño sobre o pé, ou a propia rotación do rodete.
("Los molinos y el ciclo del pan". José Mª Leal Boveda)
Non se precisa pandeiro
para baila-la muiñeira,
mentres dura a muiñada,
fáino-lo ritmo a albeira.
hai un carballo rachado,
onde sentan as mozas,
a mata-lo condenado.
Ningún comentario:
Publicar un comentario